خبرگزاری مهر - گروه استانها: از آبی آسمان تا تلالو گنبدهای فیروزهای اصفهان راهی نیست در شهری که در هر گوشه چشم میچرخانی تلالو روح آسمان در گنبدهای و منارههای چشمنواز فیروزهای رنگ آن جاری شده است؛ جایی که حتی حمامهای تاریخی آن صدها راز از تمدن این دیار کهن را در خود نهفته دارد و این شبهه را در ذهن ما برمیانگیزد که شاید ما کاشفان دنیایی از پیش کشف شده هستیم.
از ۴۰۰ اثر فرهنگی در امتداد رودخانه پرپیچ و خم زایندهرود تا کوهها، چشمهسارها و بیش از صدها بناهای تاریخی شامل مساجد؛ حمامهای تاریخی، کاخها، بازارهای اصفهان، جنگلها و دشتها همه و همه به قدری شگفتانگیزانه ما را به سمت خود دعوت میکنند که عمری برای شناخت تمام آنها فرصت لازم است و و ما را به این باور میرساند که جهانی در این نصفجهان رخ پنهان کرده است و شناخت تمامی این شگفتیها تنها نیازمند روحیهای کاوشگر در اعماق هر اثر تاریخی است.
در این گزارش با مشهورترین آثار و بناهای تاریخی اصفهان به اختصار آشنا میشویم:
میدان نقش جهان: میدان امام خمینی (ره) اصفهان مشهور به نقش جهان دومین میدان بزرگ جهان است که با ایهامی جالب در ارتباط با قرارگرفتن ۴ بنا در چهارسوی اصلی میدان تعادل میان زندگی دنیایی و معنوی را به تصویر کشیده است.
بازار بزرگ اصفهان در شمال، مسجد امام (ره) در جنوب، مسجد شیخ لطف الله در شرق و عمارت تاریخی عالی قاپو در غرب این میدان جلوه زیبایی از هماهنگی مادی و معنوی زندگی بشری را در اذهان جلوه میدهد.
مسجد شیخ لطفالله: در این میان رنگ متفاوت کاشیکاریهای این مسجدِ مربوط به عهد صفوی و نداشتن مناره و حیاط ورودی این مسجد را از دیگر مساجد شهر اصفهان متمایز ساخته است.
کاشی کاریهای معرق و مقرنسهای بسیار ظریف در محراب مسجد شیخ لطفالله یکی از شاهکارهای بی نظیر معماری محسوب می شود.
این مسجد که روبروی عمارت عالی قاپو قرار دارد به زنان دربار اختصاص داشته است.
معروف است که راهرویی زیرزمینی از عمارت عالی قاپو تا این مسجد امتداد داشته است و زنان برای رفت و آمد به این مسجد از این دالان استفاده می کردهاند که گویی اکنون مسدود شده است.
مسجد امام (مسجد جامع عباسی): این مسجد مربوط به عهد صفوی در جنوب میدان نقش که از بناهای مهم معماری اسلامی ایران و نمایانگر اوج یک هزار سال مسجد سازی در ایران است شاهکاری جاویدان از معماری، کاشیکاری و نجاری محسوب می شود که در دوران شاه عباس اول صفوی بنا شده و دارای هفت سنگاب است.
یکی از شگفتی های معماری این مسجد آن است که در یکی از شبستان های جنوبی این مسجد اگر فردی در زیر سقف گنبدی آن بایستد و به طور مثال حتی یک اسکناس را تکان دهد صدای موردنظر با شدت تقویت شده و به گوش همه می رسد.
مشهور است که تا مدت ها بر سر قبله دقیق این مسجد اختلاف وجود داشت تا اینکه شیخ بهایی دانشمند مشهور زمان عهد صفوی با روشی دقیق توانست قبله مسجد را پیدا کرده و به اختلاف ها پایان دهد.
عمارت عالی قاپو: این عمارت که در ضلع غربی میدان نقش جهان اصفهان قرار دارد و درب ورودی دولتخانه صفوی است نمونه منحصر به فردی از معماری کاخ های عهد صفوی است که صداها در اتاق موسیقی آن درست شبیه استادیوهای تخصصی امروزی به شکل طبیعی و بدون انعکاس به گوش افراد می رسد.
تزئینات خارجی این بنا در لچکها (قسمتهای هلالی در بالای هر ورودی) به وسیله کاشی هفت رنگ و تزئینات و خطوط اسلیمی است و تزئینات داخلی آن شامل نقوش زیبای گل و بته و شکارگاه و حیوانات و پرندگان بر روی گچ (لایه چینی) و یا مینیاتورهای تصویری ایرانی و خارجی است.
راه شاهی: این راه تنها مسیر ورود مقامات عالیرتبه صفوی به میدان نقش جهان بوده است که در ۱۰۰ سال گذشته بطور کامل از میان رفت اما اکنون بار دیگر بازآفرینی شده است و قرار است از عید نوروز بر روی گردشگران گشوده شود.
این راه از محل دولتخانه صفوی آغاز و از یک سو به میدان عالی قاپو و از یک سو نیز به چهارحوض در میدان نقش جهان میرسیده است؛ چهارحوض منزلی با چهار مسیر بوده است که از یک سو به چهلستون، از یک طرف به بازار مسگرها و ورودی میدان امام (ره) ، یک سو حمام خسروآقا و از یک طرف نیز به راه شاهی متصل بوده است
این راه در پشت عمارت عالی قاپو در خیابان استانداری و در ضلع غربی میدان امام (ره) و روبهروی مسجد شیخ لطفالله واقع شده و از نوروز برای ورود گردشگران به عمارت عالی قاپو و میدان امام خمینی (ره) استفاده شود.
پل شهرستان: قدیمی ترین پل زایندهرود و از کهنترین پلهای ایران است که به عقیده بعضى از محققان ساخت آن به دوره ساسانی برمیگردد اما ریشه و پایه هخامنشى دارد و پایههای آن روى سنگهاى طبیعى کف رودخانه استوار شده است.
این پل که به جی یا پل جَسر نیز معروف است در زمان دیلمیان و سلجوقیان تعمیر و مرمت شده است.
پل خواجو: این پل از بناهای عصر شاه عباس دوم صفوی و جزو زیباترین پلهای جهان و دارای تزئینات نقاشی بسیار زیبایی در طاق های خود است که اکنون نیز به دلیل معماری و تزئینات کاشیکاری آن از دیگر پلهای زاینده رود مشهورتر است.
در میان هریک از دو ضلع شرقی و غربی پل ساختمانی بنا شده که شامل چند اتاق مزین به نقاشی است؛ این ساختمان که (شاه نشین) نامیده میشود در آن دوره جایگاه بزرگان و امیرانی بوده که برای تماشای مسابقات شنا و قایقرانی بر روی دریاچه مصنوعی در این مکان می نشستند.
۳۳ پل: سیوسه پل مشهور به پل الله وردیخان شاهکار بیهمتایی از معماری در دوران صفوی و یکی از مشهورترین پلهای اصفهان با ۳۳ دهنه است که با زیبایی هر چه تمامتر آب زایندهرود را تقسیم و چهارباغ عباسی را به چهارباغ بالا متصل میکند.
راه وسط این پل مخصوص عبور سواره و گردونه ها بوده است و دو طرف پل كه دارای دالان های طاقدار می باشد به پياده رو تخصيص داشته است اما امروزه تمام مسیر به عبور عابرهای پیاده اختصاص دارد.
حمام شیخبهایی: این حمام ساخته دانشمند بزرگ شیخبهایی است که سال ها با دو معمای خود یعنی گرم شدن آب منبع حمام به کمک یک شمع و روشن بودن دایمی آن ذهن جهانیان را به خود مشغول کرده بود و دارای معماری و فضاهای جالبی نیز هست؛ در شرایط فعلی هنوز امکان بازدید از این حمام برای گردشگران وجود ندارد.
در سالهای اخیر افراد مختلف ادعاهای مختلفی از کشف راز این حمام داشته اند که هیچ کدام از این موارد با قطعیت کامل تایید نشده است.
منارجنبان: این مناره مشهورترین مناره جهان محسوب می شود و راز شگفت آور آن این است که با تکان دادن یکی از مناره ها، مناره دیگر و تمام ساختمان به نوسان در میآید و این امر با قراردادن یک لیوان آب بر مقبره عارفی مشهور به عمو عبدالله که در این ساختمان مدفون است مشاهده می شود اما راز این دانش فنی هنوز به طور کامل کشف نشده است.
لازم به ذکر است که سالها پیش یکی از مناره ها برای کشف راز آن دستکاری شده و به همین علت اکنون یکی از این مناره ها کمتر از دیگری تکان می خورد.
عصارخانه شاهی: عصارخانه جایی است که افشره دانههای روغنی گیاهی همچون بیدانجیر، کیکوج، برزک، سیاه دانه، کنجد و خشخاش را میگرفتند و به روغن تبدیل می کردند.
نکته جالب در ارتباط با محصولات عصارخانه تفالههای خوشبوی باقیمانده از دانههای روغنی است که به عنوانی یک کمپوست خوشبو برای درختان میوه مورد استفاده و در ثمردهی درختان نیز بسیار تاثیرگذار بوده است.
در حال حاضر بخشی از این عصارخانه احیا شده است و قابل بازدید برای عموم مردم است.:
مدرسه و مسجد چهارباغ: این مدرسه که به نامهای مدرسه سلطانی و مدرسه مادرشاه نیز شناخته میشود آخرین بنای باشکوه عهد صفوی است که برای تدریس و تعلیم طلاب علوم دینی ساخته شد.
گنبد این مسجد ازنظر تناسب معماری و زیبایی بعد از مسجد شیخ لطف الله قرار دارد و درب زیبای این بنا که با طلا و نقره تزیین شده شاهکاری از صنایع ظریفه است که نظیر ندارد.
همچنین در این مدرسه انواع مختلف کاشیکاری مانند کاشی هفت رنگ، معرق، گره چینی، پیلی و معقلی را در خود جای داده و در حقیقت موزه کاشیکاری اصفهان است.
این مدرسه در خیابان چهارباغ عباسی اصفهان در جوار خیابان آمادگاه قرار دارد و تنها روزهای خاصی از سال از جمله در ایام عید نوروز برای بازدید عمومی باز است.
بازار قیصریه: این بازار از بزرگترین و مجللترین مرکز خرید و فروش در دوران صفویه و از باشکوهترین و زیباترین دروازههای دنیا است؛ در بالاترین قسمت این سردرب نمادی قرار دارد که بیانگر صورت فلکی اصفهان یا برج قوس است.
این بازار میدان امام را به میدان عتیق (کهنه) و اصفهان عصر سلجوقی مربوط میکند و برخی از راستههای این بازارها عبارت است از بازار عریان، هارونیه، نیمآورد گلشن، مخلص، سماورسازها و مقصودبیک.
مسجد جامع اصفهان: مسجد را میتوان موزهای از آثار هنری و معماری ۱۵ قرن دوران اسلامی به شمار آورد و شامل قسمت های مختلفی است که هر یک نمایانگر سیر هنر معماری اسلامی در دورهای خاص هستند.
تخت فولاد اصفهان: این قبرستان تاریخی بعد از وادیالسلام مهمترین قبرستان شیعیان است و مدفن بسیاری هنرمندان، فرهیختگان و علمای شیعه علمای شیعه است و قبر یوشع نبی از پیامبران بنی اسرائیل نیز در بخشی از این مکان به نام لسان الارض قرار دارد و قدمت این قبرستان را به پیش از اسلام مربوط میکند.
در میان هر یک از قطعههای تخته فولاد آرامگاه یک یا چند تن از مشاهیر نامدار قرار دارد و آن قطعه به عنوان تکیه و به نام آن فرد نامیده میشود که بسیار از آنها از نظر معماری بی نظیر هستند.
عمارت هشت بهشت: این عمارت دو طبقه و هشت ضلعی که اکنون در خیابان چهارباغ اصفهان و در میانه پارکی معروف به نام شهید رجایی قرار دارد یکی از زیباترین بناهای تاریخی اصفهان است که باقیمانده کاخهای باصفا و کلاهفرنگیهایی است که در این دوره در کنار چهارباغ احداث شده بود.
کاخ هشت بهشت مجللترین و فرحانگیزترین عمارت دنیا از دیدگاه سیاحان نامیده گرفته است.
چهلستون: ساخت این کاخ در دوره شاه عباس یکم احداث آن آغاز شد و علاوه بر بخش هسته ای کاخ دارای بخش هایی همچون تالار آینه، تالار ۱۸ ستون، دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوانهای طرفین سالن پادشاهی و حوض بزرگ است.
نقاشی های دیواری چهلستون زیر نظر هنرمند نامدار عصر صفوی، رضا عباسی با خصلت بزرگ نمایی به شیوه مینیاتورهای ایرانی انجام گرفته است.
کلیسای تاریخی وانک اصفهان: ارامنه بعد از کوچ بزرگ از جلفا به دستور شاه عباس به اصفهان آورده شدند و از بدو ورود شروع به ساختن محل زندگی کردند و در وهله اول کلیساها را بنا کردند که وانک نخستین کلیسای بنا شده بوده است.
این کلیسا که در محله جلفای اصفهان قرار دارد بزرگترین کانون علم و مذهب ارامنه ارتدوکس ایران محسوب میشود.
قدمت تاریخی این کلیسا و حفظ آن در طول قرن های متمادی نشانهای از هم زیستی ادیان مختلف در اصفهان در کنار یکدیگر است.
باغ پرندگان: باغ پرندگان اصفهان بزرگترین باغ موزه خاورمیانه محسوب میشود که دهها گونه از نایابترین پرندگان جهان را در خود جای داده است.
حمام علی قلی آقا: این حمام دارای معماری کامل حمامهای تاریخی ایرانی است و فضاهای مختلفی مانند استخری برای آبتنی به همراه حوضچه ضدعفونی پا، مکانی با سنگ مرمر خاص برای ماساژ دادن کمر، مکانهایی برای استراحت، صرف غذا و نوشیدن گلاب اصفهانی است و بخشی از تمدن عظیم و دقت بالای ایرانیان در ساخت هرگونه بنایی را نشان میدهد.
مشهور است که این حمام تا ۵۰ سال پیش مورد استفاده مردم اصفهان بوده است.
آتشکده و کوه آتشگاه: این آتشکده مربوط به دوران عیلامیها بر فراز کوهی به همین نام قرار دارد که یادگاری از دوران باستان و قدیمیترین مرکز تجمع انسانها است و چندین قرن نگهبانانی به طور دائم از آتش آن مراقبت میکردند تا خاموش نشود.
انگورستان ملک: از دیگر بناهای تاریخی اصفهان است که شیشههای هفت رنگ قجری آن موجب بازی نور بر دیوارهای ساختمان شده است و زیبایی این ساختمان تاریخی را که از سال ها پیش برای عزاداری امام حسین (ع) وقف شده به چشم گردشگران میکشاند.
حمام فین و تپه های تاریخی سیلک کاشان: گردشگرانی که از استان اصفهان عبور می کنند در صورت رد شدن از کاشان می توانند دو اثر بسیار زیبایی که در فاصله کمی از یکدیگر قرار دارند را مشاهده کنند که یکی حمام تاریخی فین و دیگری تپه های باستانی سیلک است.
حمام فین علاوه بر شهرت خاص خود به عنوان مکان به شهادت رسیدن امیرکبیر اکنون به باغ موزه ای تبدیل شده که با زیبایی معماری بخشای مختلف خود از جمله حمام ها و اتاق های مختلف تعجب گردشگران را بر می انگیزد.
سیستم لوله کشی این باغ که آب را در سراسر باغ و در انهار سرتاسری آن به شکل جوششی جاری می سازد از جمله عجیب ترین معماری های بناهای تاریخی است که هنوز راز آن به درستی کشف نشده است.
تپه های تاریخی سیلک: منطقه ای با قدمت ۷۵۰۰ ساله است که به گفته باستان شناسان تمدن بشری از این نقطه شکل گرفته است و از زمان کشف، آثار شش دوره تاریخی زندگی انسانی در این منطقه کشف شده که در موزه های مختلف ایران، موزه لوور فرانسه و از جمله نمایشگاهی در کنار تپه های سیلک نگهداری می شود.
پارک کوهستانی صفه: کوه صفه نام کوهی است از سلسله جبال زاگرس در منتها الیه جنوب جغرافیایی اصفهان که قلعهای موسوم به شاهدژ بر فراز آن قرار دارد
با توجه به زمینه تاریخی اصفهان و برخی شواهد عینی احتمال بسیاری میباشد که کوه صفه از زمانهای خیلی دور به عنوان پایگاه و پناهگاه مورد استفاده مردم بوده است و شیوه ساخت و معماری قلعه کوه صفه به سایر قلعههای دوران ساسانی شباهت دارد.
کوه صفه دارای عرصهای به مساحت ۱۰۰ هکتار فضای سبز میباشد و با توجه به امکاناتی همچون تلهکابین، رستوران و فضای پارک مانند تفرجگاه مهمی در اصفهان به شمار میآید که گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب میند.
مجموعهٔ تفریحی ناژوان: از معدود باغهای اصفهان است که از جریان توسعه و گسترش شهر تا اندازهای ایمن مانده و همچنان به هوای شهر لطافت و تازگی میبخشد. زیر نظر مدیریت طرح ساماندهی ناژوان که وابسته به شهرداری اصفهان است در این باغ فضاهایی چون تله سیژ، زمینهای ورزشی، استخر، کمپینگ، زمینهای بازی کودکان، ایستگاههای درشکه سواری، اسب سواری، قایقرانی و محوطهٔ دوچرخهسواری فراهم شده و برای عموم قابل استفاده است.
کد ۱۳۷ پاسخگوی گردشگران نوروزی اصفهان
امسال توسط شهرداری اصفهان کد ۱۳۷ برای پاسخگویی به سوالات گردشگران در نظر گرفته شده است.
به گفته احمدرضا مصور جانشین رئیس ستاد هماهنگی خدمات سفر شهر اصفهان در شش نقطه مختلف شهر اصفهان، ستادهای هدایت و اسکان نوروزی و همچنین میز اسکان شامل نمایندگان هتلها و مهمانپذیرها، منازل استیجاری با محوریت اتحادیه املاک و نمایندگان شهرداری پیشبینی شده تا از مبدا ورود مسافر هدایت و راهنماییهای لازم برای اسکان صورت گیرد.
وی در این زمینه گفت: ستادهای هدایت و اسکان معلم، پارک مادر و کاوه در محور شمال شهر و ستاد هدایت و اسکان استقلال نیز در شمال غربی شهر مستقر هستند؛ همچنین ستاد ۹ دی در محور جنوب غرب و در میدان ۹ دی و مجاورت شهرک امیرحمزه مستقر است.
در این مراکز نیروهای هلال احمر نیز حضور دارند ضمن اینکه حضور خودروهای امدادی مانند اورژانس، پلیس، آتشنشانی و هلال احمر در نقاط مختلف استان اصفهان پیشبینی شده است.
گفتنی است همچنین تعداد ۳۰ کیوسک اطلاعرسانی در سطح شهر و در مبادی ورودی آماده ارائه خدمات به مسافران نوروزی هستند و گردشگران میتوانند از طریق مراجعه به پایگاه اطلاعرسانی شهرداری اصفهان و استفاده از خدمات اینترنت بیسیم در ۱۰ نقطه شهر از خدمات متنوع شهر اصفهان مطلع شوند.
نظر شما