به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت امور خارجه، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در گفتوگو با «شبکه سیبیاس» به پرسشهای خبرنگار این رسانه درباره حمله رژیم صهیونیستی به ایران و نیز بمباران تأسیسات هستهای ایران از سوی آمریکا پرداخت. متن این گفتوگو به شرح زیر است:
گزارش شده که دولت شما اعلام کرده در حال تسریع فعالیتهای مهندسی با هدف ایجاد دسترسی به فردو است. اکنون وضعیت فردو چگونه است؟
هیچکس اطلاع دقیقی ندارد که در حال حاضر چه اتفاقی در فردو افتاده است. تا آنجایی که من می دانم میزان آسیبها خیلی زیاد و خیلی جدی بوده است. با این حال سازمان انرژی اتمی ایران در حال بررسی و ارزیابی وضعیت است و نتیجه کار به دولت اعلام خواهد شد.
آیا بازرسان ایرانی قادر به دسترسی به فردو بودهاند؟ آیا هنوز در تلاشند تا وارد فردو شوند؟
این مورد را سازمان انرژی اتمی باید پاسخ دهد. آنها در حال ارزیابی وضعیت هستند.
رئیس جمهور ترامپ در چندین نوبت اعلام کرده که تأسیسات هستهای ایران در حملات آمریکا به قول وی محو شدهاند. آیا چنین چیزی واقعیت دارد؟
ظاهر امر نشان میدهد که صدمات خیلی سنگین و خیلی جدی بوده است. من دوباره تکرار میکنم که اطلاعات دقیق ندارم. ولی ظاهراً فعلاً قابل استفاده نیستند تا بررسی بشود که چه میزان طول میکشد تا مجدداً راه اندازی بشوند یا اصلاً آیا میتواند راهاندازی بشود یا نه.
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی (رافائل گروسی) به سی بی سی نیوز اعلام کرده ایران احتمالاً دوباره غنی سازی را ظرف چند ماه آینده آغاز خواهد کرد. آیا ارزیابی شما هم همین است؟
ببینید ارزیابی ایشان بر پایه فناوری و دانش غنی سازی در ایران هست. از این زاویه بله من فکر میکنم درست است. چون صنعت غنی سازی ما یک صنعت بومی میباشد و از خارج وارد نشده که بشود از طریق بمباران از بین برد.
انرژی هستهای تبدیل به یک علم و فناوری در ایران شده و روشن است که فناوری را به وسیله بمباران نمیتوان از بین برد. بنابراین اگر اراده ما بر پیشرفت مجدد در صنعت باشد که هست، این اراده مسلم است که به سرعت میتوان همه خرابیها را ترمیم و همه صدماتی که وارد شده را جبران کرد و این به این دلیل نیست که تأسیسات دست نخورده است نه، به این دلیل که فناوری دست نخورده است و تکنولوژی در بین دانشمندان ما وجود دارد.
اگر ایران بتواند ظرف چند ماه غنی سازی را آغاز کند، آیا ایران این کار را انجام خواهد داد؟
ما در حال ارزیابی شرایط بعد از حمله و تهاجم رژیم اسرائیل و آمریکا هستیم. سیاستهای ما در حال تدوین است. واقعیت این هست که ما برای صنعت غنی سازی زحمت زیادی کشیدیم؛ هم دانشمندان ما خیلی زحمت کشیدند و تلاش کردند، هم مردم ما تحمل کردند و به خاطر غنی سازی بیش از ۲۰ سال تحت تحریمهای بسیار سنگین قرار گرفتیم؛ ما را به شورای امنیت بردند، دانشمندان ما را ترور کردند، در صنایع و تأسیسات ما خرابکاری کردند، ولی در همه این سالها تلاش کردیم که برنامه غنی سازی ما همچنان صلح آمیز بماند و از محدوده صلح آمیز فراتر نرود و تلاش کردیم که ثابت کنیم به جامعه بین الملل و به همه کشورهایی که نگرانی دارند که این برنامه کاملاً صلح آمیز است. یک بار هم حتی وارد توافق شدیم و به یک توافقی رسیدیم که همه دنیا آن را به عنوان یک دستاورد دیپلماسی جشن گرفت. ولی متأسفانه آمریکا از آن خارج شد.
ما این سالها تحمل کردیم. غنی سازی تبدیل به یک موضوع غرور و افتخار ملی برای ایرانیان شده است. الان که به خاطرش جنگیدیم، یعنی یک عامل بسیار مهم اضافه شده و آن اینکه ۱۲ روز جنگ سنگینی را ما به خاطر همین موضوع داشتیم. بنابراین این طور نیست که کسی بتواند این صنعت را کنار بگذارد.
این یک افتخار و غرور ملی است. حتماً حفظ خواهد شد و ما حتماً در جهت حفظ آن تلاش خواهیم کرد. البته همچنان برنامه هستهای ما صلح آمیز است و ما قصد حرکت به سمت سلاحهای هستهای را نداریم. این سلاحها بر اساس فتوای مقام معظم رهبری حرام است و هیچ جایگاهی در دکترین امنیتی ما ندارد. من امیدوار هستم که دنیا و غرب به خصوص، این نکته را درک و قبول کنند که مردم ایران این حق را دارند که از حقوق هستهای خود برای مقاصد صلح آمیز بهرهمند بشوند و از این حق خود کوتاه نمی آیند.
رئیس جمهور ترامپ مشخص کرده که اگر ایران غنی سازی اورانیوم را دوباره شروع کند، او هم دوباره تأسیسات هستهای شما را بمباران خواهد کرد. آیا شما برای آن آماده هستید؟
آیا این یک کار قانونی است؟ کاری که آمریکا کرد خلاف همه قوانین بین المللی بود. حمله به تأسیسات هستهای در هر جایی که باشد یک نقض فاحش قوانین بینالمللی هست و اینکه یک کشوری به خودش اجازه میدهد که این کار را انجام دهد و بعد تهدید کند که ما این کار را در آینده هم خواهیم کرد، مسلماً برخلاف تمام اصول و قوانین حقوق بینالملل و منشور ملل متحد است. من تعجب میکنم چرا کشورهای غربی و بویژه کشورهای اروپایی که همیشه خودشان را پرچمدار حقوق بین الملل و قوانین بین الملل میدانستند حاضر نیستند این حقیقت بسیار ساده را بپذیرند و محکوم کنند. تا آنجا که به ما مربوط میشود، از کشور خودمان در هر شرایطی دفاع خواهیم کرد. در این ۱۲ روز مقاومت نشان دادیم که قدرت دفاع از خودمان را داریم و بلدیم چطور از خودمان دفاع کنیم و این کار را حتماً در آینده خواهیم کرد.
نخست وزیر اسرائیل دههها است که میگوید کشور شما با تولید سلاح ماهها فاصله دارد. این درحالی است که اکثر ارزیابیهای اطلاعاتی و ناظران خارجی آنرا رد کرده اند. پس شما فکر میکنید چرا اسرائیل کشور شما را هدف گرفت و جنگ ۱۲ روزه آغاز شد؟
در اینکه ما موجودیت رژیم اسرائیل را هیچگاه نپذیرفتهایم و آن را یک رژیم اشغالگر میدانیم تردیدی نیست و این موضع سیاسی ما بر اساس حق و عدالت است. رژیم اسرائیل در حقیقت بر پایه غصب سرزمینهای فلسطینیان و اشغال سرزمینهای دیگران تأسیس شده و ما این را هیچگاه نپذیرفتیم ولی برنامه هستهای ما هیچگاه ربطی به این مسئله نداشته است.
این یک برنامه کاملاً صلح آمیز بوده و برای تأمین نیازهای کاملاً صلح آمیز ایران در حوزه تأمین برق و انرژی، پزشکی، کشاورزی و غیره طراحی و ایجاد شده و بنابراین نگرانی دیگران از این برنامه کاملاً غیرمنطقی است. با این حال ما برای سالها تلاش کردیم که این نگرانیها را برطرف کنیم. هم با آژانس همکاری کردیم هم با کشورهای اروپایی مذاکره کردیم، بعداً کشورهای دیگر به آن اضافه شدند و با آنها هم مذاکره کردیم و به یک توافقی رسیدیم که تضمین میکرد برنامه هستهای ایران صلح آمیز است و صلح آمیز هم باقی میماند و همه دنیا هم قبول کرد که این توافق بسیار خوبی است.
بنابراین هیچ دلیلی برای ابراز تردید نسبت به برنامه هستهای ایران وجود ندارد و نداشته، مگر دشمنی ذاتی رژیم اسرائیل با جمهوری اسلامی ایران به دلیل آرمان خواهی و حق طلبی و به دلیل اینکه ما از منافع فلسطینیها حمایت کردیم.
با توجه به تحولاتی که اتفاق افتاده، ۱۲ روز قبل از آنکه آمریکا برای اولین بار تأسیسات هستهای ایران را هدف قرار دهد، برخی میگفتند که با توجه به تهدیداتی که ایران با آن مواجه است، توسعه یک برنامه هستهای نظامی به طور بالقوه به نفع ایران است.
ما چنین محاسبهای نداریم. اولاً سلاح هستهای با اصول اعتقادی ما در تضاد است. ما نه تنها سلاحها را غیر انسانی میدانیم بلکه غیر اسلامی هم میدانیم. ثانیاً ما فکر نمیکنیم که دفاع از کشورمان احتیاج به سلاح هستهای داشته باشد، این سلاحها ما را در موقعیت چه بسا شکنندهتری قرار میدهد. البته این بحث در داخل ایران یک بحث جاری است و دیگرانی هستند که با من هم عقیده نیستند و دیدگاههای مختلفی وجود دارد.
خیلیها مثل شما فکر میکنند که ما باید به سمت بازدارندگی هستهای برویم ولی دولت جمهوری اسلامی ایران و دیدگاه مقام معظم رهبری بر اساس فتوا چیز دیگری است و موضع رسمی ما همچنان مخالفت با سلاحهای هستهای هست.
اگر ما میخواستیم به سمت سلاح هستهای برویم آن موقعی که ما را به شورای امنیت تحت فصل ۷ منشور بردند یا موقعی که دانشمندان ما را ترور کردند این کار را میکردیم. ولی ما در طول همه این سالها تلاش کردیم که ثابت کنیم که برنامه ما صلح آمیز هست و ما به دنبال سلاحهای هستهای نیستیم.
میخواهم از دیپلماسی که تخصص شماست سوال کنم. اگر ما به روزهای تاریک جنگ برگردیم، رئیسجمهور ترامپ در خلال جنگ ۱۲ روزه بین ایران و اسرائیل گفت که او دو هفته منتظر میماند و سپس درباره ورود به جنگ تصمیم گیری خواهد کرد. اما یک روز بعد او سه تأسیسات هستهای شما را هدف قرار داد. آیا میتوانید به چنین رئیس جمهوری اعتماد کنید؟
قضیه از این یک مقدار فراتر است. ما در حال مذاکره با آمریکا بودیم. پنج دور مذاکره کرده بودیم و دور ششم را برای ۱۵ ژوئن قرار گذاشته بودیم ولی دو روز قبل از آن اسرائیل به تأسیسات هستهای ما حمله کرد و بر ما ثابت شده که این حمله اگر با دستور آمریکا نبوده، حتماً با چراغ سبز آمریکا انجام گرفت زیرا به آنچه که میخواستند در مذاکرات نرسیدند و تصمیم گرفتند در میدان عمل به آن برسند در حالی که با این کارشان حل مشکل را بسیار سختتر کردند.
موضوع اصلی الان این است که آیا ما باید دوباره به آمریکا اعتماد کنیم و وارد مذاکرات جدید شویم یا نه. در مذاکرات قبلی واقعیت این است که آنها به دیپلماسی خیانت کردند. یعنی فقط این خیانت به ما یا به عمان به عنوان واسطه مذاکرات، نبود بلکه به اصل دیپلماسی خیانت شد؛ به مذاکرات و گفتوگو و دیالوگ خیانت شد و به نظرم سابقه بسیار بدی برجا گذاشت. در حال حاضر مل دوباره به دیپلماسی میشویم. ما که داخل بودیم. ما نبودیم که از دیپلماسی خارج شدیم. اگر میخواهند دوباره دیپلماسی شکل گیرد، باید مطمئن شویم که آنچه که دور قبل انجام دادند تکرار نخواهد شد و در وسط مذاکره، وسط دیپلماسی به سمت عملیات نظامی نخواهد رفت.
رئیس جمهور ترامپ گفته که گفتوگو ها با دولت شما این هفته آغاز میشود. آیا درست است؟
من فکر نمیکنم به این زودی و به این سرعت بتواند شروع شود. ما در حال حاضر در روزهای بعد از جنگ هستیم. احساسات در بین مردم بسیار بالاست. مردم به خاطر شهدای خود عزادار هستند و از آمریکا و اسرائیل بسیار عصبانی هستند. احساسات ضد آمریکایی و ضد اسرائیلی بسیار بالاست و از آن طرف هم ما در دهه محرم قرار داریم و عاشورای حسینی نزدیک است. من تصور نمیکنم که در این تاریخهایی که گفته شده قادر به شروع مذاکره باشیم. اگر هم بخواهیم مذاکرات را شروع کنیم، هنوز در مورد اصل مذاکره و ورود مجدد به مذاکره تصمیم گرفته نشده است. به خاطر اینکه همانطور که گفتم اطمینان نداریم که آمریکاییها مجدداً به حمله نظامی برنگردند. ولی بر فرض هم که تصمیم گیری بشود، حتماً یک فاصله زمانی باید باشد.
پس درب مذاکره مستقیم با آمریکا کاملاً بسته نشده است؟
درهای دیپلماسی هیچگاه به طور کامل بسته نمیشود.
در طول جنگ، رهبران اسرائیل و سیاستمداران ارشد آمریکا از مردم ایران خواستند که علیه رهبری و دولت خود بپاخیزند. این اتفاق اما نیفتاد. نظر شما چیست؟
ولی این اتفاق افتاد! در روز شنبه با تظاهرات میلیونی مردم ایران. البته نه علیه دولت ایران بلکه علیه آمریکا و اسرائیل و شما از نزدیک شاهد بودید که چه حجم عظیمی از جمعیت شرکت کرد.
مردم ایران به طور طبیعی مثل مردم خیلی از کشورهای دیگر حتماً نارضایتیها و شکایاتی از دولت دارند که طبیعی است. ولی حادثه و حملهای که صورت گرفت باعث ایجاد یک وحدت و همبستگی فوق العاده در بین ایرانیان شد. ما تقریباً از همه اقشار جامعه چه داخل ایران و چه بیرون ایران از ایرانیانی که در خارج از کشور بودند یک حمایت و همبستگی بیسابقهای را شاهد بودیم و این نشان دهنده روحیه ایرانیان است.
ما نزدیک به ۷ هزار سال قدمت داریم که سه هزار سالش در کتابهای تاریخ ثبت شده است. ایرانیان هیچگاه مستعمره هیچ کشور دیگری نبوده اند. ما تمدن خودمان را داشتیم و فرهنگ بسیار غنی خودمان را داریم. ملت ایران ملتی است کاملاً سرافراز با غرور و هیچگاه غرور خود را از دست نخواهد داد. اینها مواردی است که شما با چشمان خودتان ملاحظه کرده اید.
با توجه به اختلافات عمیقی که در کشور شما وجود دارد، دیدن این همبستگی، فوق العاده است. آیا این همبستگی ملی پایدار خواهد بود؟
حتماً در شرایط سخت ایرانیان با هم متحد هستند و البته در شرایط معمولی اختلاف نظر هم وجود دارد و این طبیعی است.
این روزها خیلی برای کشور شما دردآور بود. ۱۲ روز جنگی که در آن ۶۰۰ ایرانی از جمله فرماندهان ارشد سپاه پاسداران، مقامات ارشد، دانشمندان هستهای و غیرنظامیان شامل زنان و کودکان کشته شدند. آیا شما انتقام این را میگیرید؟
ما از خودمان دفاع کردیم و دفاع ما خیلی جانانه و قهرمانانه بود. صدماتی که به طور متقابل اسرائیل دریافت کرد، اصلاً کم نبود و فکر میکنم همین صدمات بود که آنها رو مجبور کرد که بدون قید و شرط درخواست آتش بس کنند.
ما عزادار ایرانیانی هستیم که جان خودشان را از دست دادند؛ چه فرماندهان نظامی چه مقامات سیاسی و چه مردم عادی به خصوص زنان و کودکان که بی رحمانه و بی گناه کشته شدند. هیچ توجیهی برای عملیات تهاجمی اسرائیل و البته آمریکا وجود ندارد.
ما به سازمانهای بینالمللی مراجعه کردیم و درخواست ما این است که این تجاوز از سوی شورای امنیت سازمان ملل به رسمیت شناخته و خسارت پرداخت و مسئولیتهای متجاوز به آن یادآوری شود و متجاوزین مسئول شناخته شوند. امیدوار هستیم که جامعه بین الملل و سازمانهای بین المللی این کار را حداقل برای تأمین صلح و امنیت بین الملل انجام دهند. اگر این کار را نکنند که خب متأسفانه امید کمی هم هست، طبیعی است که این آتش در قلب همه ایرانیان همچنان باقی خواهد ماند.
این جنگ ۱۲ روزه برای ایران بسیار مخرب بود. ما شاهد این بودیم که دفاع هوایی شما از بین رفت. ما شاهد تلفات و خرابیهای بسیاری در کشور شما بودیم. آیا ایران برای دفاع از خود آماده است؟ آیا ایران میتوان از خود دفاع کند؟
ما به خوبی از خودمان دفاع کردیم. پدافند هوایی ما مشکل پیدا کرد، درست است. ولی موشکهای ما توانست آن را جبران کند. ما همیشه گفته بودیم که موشکهای ما جنبه دفاعی و بازدارندگی دارند و در این جنگ هم به خوبی روشن شد. این ما نبودیم که به اسرائیل حمله کردیم. آنها بودند که حمله کردند و موشکهای ما در دفاع از کشور به کار گرفته شد و نقش خودشان رو به خوبی نشان دادند.
ما صدماتی دیدیم همانطور که اسرائیل هم صدماتی دیده است. آسمان ما به روی هواپیماهای آمریکایی و اسرائیلی باز شد. آسمان اسرائیل هم به روی موشکهای ما باز شد و در روزهای آخر آنها قدرت دفاع از خودشان را نداشتند. این یک جنگ بود و برای هر دو طرف خرابیهای بسیاری داشت و ما در این جنگ هیچ نقشی نداشتیم. ما فقط از خودمان دفاع کردیم و این یک دفاع کاملاً مشروع بر اساس منشور سازمان ملل بود. کاری که اسرائیل شروع کرد و کاری که آمریکا انجام داد، کاملاً نامشروع و برخلاف قوانین بین الملل بود.
ایرانیها به ما گفتند که به دنبال صلح هستند و جنگ نمیخواهند. آیا رهبری شما میتواند یک آینده آرام را برای مردم تأمین کند؟
هدف ما هم جز این نیست. ما همه دنبال صلح و یک زندگی صلح آمیز برای مردم ایران هستیم. کجا ما این را نقض کردیم؟ نه در طول سالهای اخیر بلکه در طول ۲۰۰ سال گذشته در تاریخ مدرن ایران هیچ سابقهای از اینکه ما به یکی از همسایگان خود حمله کرده باشیم وجود ندارد.
ملت ایران همیشه صلح دوست بوده است. در حال حاضر هم ایران اقدامی انجام نداده که خلاف صلح باشد. ولی اگر به ما حمله بود ما از خودمان دفاع میکنیم و خوب هم دفاع میکنیم. مردم ایران کشورشان را دوست دارند؛ صلح را دوست دارند ولی با تجاوز هم مقابله میکنند.
شما هیچ کسی را در ایران پیدا نمیکنید که از دولت بخواهد در مقابل تجاوز صورت گرفته ساکت بنشیند یا دفاع نکند. دفاع بخشی از صلح است. اگر ما از خود دفاع نکنیم صلح پایدار وجود نخواهد داشت. سیاست ما زندگی صلح آمیز در منطقه با همسایگان هست و این سیاست ادامه دارد. اما اگر تجاوزی به ایران صورت گیرد از خود دفاع خواهیم کرد.»
۰۷:۱۶ - ۱۴۰۴/۰۴/۱۱
۰۸:۳۴ - ۱۴۰۴/۰۴/۱۱
نظر شما