دهقان: اگر قصه‌ای را باور ندارید نسازید/ مشکل سینمای ما فیلمنامه است

جعفر دهقان بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون که وی را با بازی در آثاری چون «یوسف پیامبر»، «مردان آنجلس» و «یتیم‌خانه ایران» به یاد می‌آورند در حاشیه برگزاری چهل و دومین جشنواره فیلم کوتاه تهران در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این جشنواره و مسیر فعلی سینمای ایران عنوان کرد: من نمی‌گویم که سینمای ایران در مسیر افول قرار دارد، من می‌گویم که تفکر فیلمسازان امروز ما با تفکر فیلمسازان دهه‌های گذشته زمین تا آسمان متفاوت شده است. با اینکه فیلمسازان ما از امکانات و تجهیزات به‌روزتری نسبت به گذشته برخوردارند فیلم‌های امروز حس و حال ندارد و به شکلی بی‌روح است. شاید فیلمسازان به دنبال آن هستند تا به نوعی تکنیک فیلمسازی خود را به رخ بکشند تا اینکه بیشتر به محتوا و متن بپردازند.

مشکل سینمای ما فیلمنامه است

وی ادامه داد: بزرگترین مشکل ما در سینما فیلمنامه است. تا زمانی که فیلمنامه‌نویس خوب و متن خوب نداشته باشیم نمی‌توانیم به آن سینمای متعالی دست پیدا کنیم. نمی‌دانم با اتفاقاتی که دارد رخ می‌دهد آیا آینده سینمای ما بهتر خواهد شد یا نه؟ آیا می‌تواند از سینمای دهه شصت و هفتاد با این وضعیت بهتر شود؟ من بعید می‌دانم اما پیش‌نیاز ساخت یک فیلم بلند یقیناً همین فیلم‌های کوتاه است. فیلم‌های کوتاه سبب می‌شود تا فیلمسازان خوبی رشد بکنند. این فیلم‌های کوتاه باعث می‌شود تا فیلمسازان جوان بیایند و اندیشه‌های نو را به سینمای ما تزریق کنند. دنبال تکنیک‌های خاص، جلوه‌های ویژه عجیب و دوربین‌های آن چنانی نباشید، با همین موبایل هم می‌توان فیلم خوب ساخت. باید این «تکنیک‌زدگی» را از خودمان دور کنیم و به «احساس»، «لطافت» و «روح انسان‌ها» توجه کنیم.

دهقان درباره فیلم‌های به تکرار افتاده اجتماعی بیان کرد: این مسیر اشتباه است و بر می‌گردد به تفکرات خود فیلمسازان امروز ما. فیلم‌های کمدی حتی یک لبخند هم بر لب من نمی‌آورند و احساس می‌کنم که به گونه‌ای به شعور من توهین می‌کنند. سینمای کمدی این نیست که ما یک فیلمی بسازیم و بازیگر هر آنچه که می‌پسندد بگوید تا هر طور که شده از تماشاگرش خنده بگیرد. این غلط است، سینمای کمدی باید سینمای موقعیت باشد و در همان لحظه طنز اتفاق بیفتد، نه اینکه بازیگر با دستمزدهای چند میلیاردی بیاید و تنها ادا در بیاورد. شاید این مشکل به تفکر آن فیلمساز یا تهیه‌کننده‌ای بازگردد که سرمایه‌ای را آورده است و به فکر بازگشت آن است. در این سینما هنوز یک فیلم کمدی خوب بر پایه موقعیت ساخته نشده است. همینطور اینکه اگر مقداری نقد در یک فیلم وجود داشته باشد آن را تبدیل به یک فیلم اجتماعی نمی‌کند. ما هنوز مفهوم طنز و اجتماع و کار فرهنگی را به طور دقیق نمی‌دانیم. وقتی به اینها فکر کنیم و درست در بیابیم‌شان خیلی از مشکلات حل می‌شود.

اگر قصه‌ای را باور ندارید یا دوستش ندارید آن را نسازید

این بازیگر کهنه‌کار در رابطه با وضعیت امروز سریال‌سازی در پلتفرم‌ها و تلویزیون گفت: تلویزیون باید در نگرش و دید خود تغییراتی نسبت به ساختار سریال‌ها به وجود بیاورد. من فکر می‌کنم که بیننده شبکه نمایش خانگی امروز خیلی بیشتر از تلویزیون است. نمی‌خواهم بگویم که کارهای تلویزیون ضعیف است اما شاید به دلیل سانسورها و اتفاقاتی که می‌افتد، حالا گرایش بیشتر به سمت شبکه نمایش خانگی رفته است. به هر حال ما همه فرزندان این مرز و بوم هستیم و چه شبکه نمایش خانگی و چه تلویزیون باید برای ارتقای فرهنگ کشورمان تلاش کنیم.

دهقان در پایان با بیان توصیه‌هایی خطاب به جوانان عنوان کرد: هنرمندان و جوانان باید اول خودشان را درست کنند. باید اول به خودشان برگردند و به باورهای خودشان نگاه کنند. اگر چیزی را باور ندارند به سمت ساخت آن نروند. من خودم به عنوان یک بازیگر تا به نقشی باور نداشته باشم یا آن را دوست نداشته باشم، نمی‌پذیرمش. فیلمساز هم باید همینطور باشد. اگر قرار است تا قصه‌ای را کار بکند باید آن را دوست داشته باشد و جزو باورهایش باشد تا بتواند تأثیرگذار باشد. هنرمندان باید اول به خودشان بازگردند.