به گزارش خبرگزاری مهر، فرهیختگان نوشت: سال میلادی رو به پایان است. کریسمس در راه است و جهانِ مسیحیت کمکم بوی درختهای کاج، چراغهای رنگی و جمعبندیهای پایان سال را به خود میگیرد. هر رسانه خارجی معروفی نیز برای خودش مشغول مرور اتفاقات سال ۲۰۲۵ است؛ از انتخاب بهترین فیلمها و کتابهای سال گرفته تا مرور پرجستوجوترین واژهها در گوگل. اما در میان این همه فهرست، یکی از همه جالبتر است. فهرستی که نه مربوط به هنر است و نه سیاست، ولی درعینحال به طرز جالبی سه نام را کنار هم نشانده است؛ لوور، ممدانی و لبوبو.
در تازهترین فهرستی که دو مؤسسه زبانآموزی Babbel و گروه زیرنویس تلویزیونی The Captioning Group منتشر کردهاند، چهرهها و واژههایی از جمله همین سه کلمه قرار دارند که در سال ۲۰۲۵ بیشترین اشتباه در تلفظ را در جهان انگلیسیزبان داشتهاند.
شاید در نگاه اول این فهرست و کلمات آن موضوعی پیشپاافتاده به نظر برسند؛ اما پشت این اشتباههای به ظاهر ساده، تصویری دقیق از حال و هوای فرهنگی و سیاسی جهان نهفته است. زیرا هر واژهای که وارد زبان روزمره ما میشود، در واقع بازتابی از جریانهای خبری، مدهای تازه و گفتوگوهای اجتماعی زمانه خودش است. بنابراین، مرور این کلمات میتواند به خوبی نشان دهد در سالی که گذشت، دنیا گرفتار چه نامها و روایتهایی بوده است.
وقتی سیاست وارد بازی زبان میشود
در صدر لیست، نام زُهران ممدانی (Zohran Mamdani) دیده میشود؛ شهردار تازه منتخب نیویورک که بیش از هر سیاستمدار دیگری این روزها نامش بر زبانهاست. تا همین چند وقت پیش زهران ممدانی نامی آشنا نبود؛ اما حالا چه در فضای سیاسی و چه در شبکههای اجتماعی، کمتر کسی در آمریکا و حتی در میان کاربران فارسیزبان پیدا میشود که او را نشناسد. ممدانی، به گفته خودش، یک مسلمان شیعه و سوسیالیست دموکرات است.
ترکیب همین ویژگیها به همراه کمپین رسانهای خاصش در انتخابات، او را به سیاستمداری متفاوت و منحصربهفرد بدل کرده است. او مجسمهای زنده از چند تقاطع فرهنگی است؛ زاده اوگاندا از والدینی مهاجر هندی، مسلمان و حالا نخستین شهردار شیعه نیویورک با ریشههای جنوب آسیایی که درعینحال یک سوسیالیست هم است؛ اما فراتر از همه این خصوصیات، نام این چهره جنجالی ۲۰۲۵ بیش از همه خبرساز شد و او را به صدر این فهرست کشاند.
از وقتی نام ممدانی در جهان پیچید، مجریان و خبرنگاران آمریکایی یک چالش جدی داشتند؛ اینکه نامش را چطور تلفظ کنند. در طول انتخابات چندینبار پیش آمد که نامش اشتباه بیان شود. یکی از این اشتباهات زمانی بود که کارلین لیویت، سخنگوی کاخسفید، نام او را «زمدامی» تلفظ کرد. حتی ایلان ماسک توئیتی نوشت و در آن نام خانوادگی زهران را به سخره گرفت. همچنین ویدئویی وایرال شد که ممدانی برای تذکر میگوید: «اسمم مَمدانی است، مَمدانی!» البته حالا که ممدانی از ژانویه ۲۰۲۶ رسماً بهعنوان صد و یازدهمین شهردار نیویورک کارش را آغاز خواهد کرد، احتمالاً دیگر چندان برایش مهم نیست ما نامش را چطور تلفظ میکنیم.
در سوی دیگر، نگاهها بیش از هر چیز به نحوه اداره پرجمعیتترین شهر آمریکا توسط او دوخته شده است. فراتر از اینها، این اشتباهات فقط مربوط به ممدانی نیست. بسیاری از مهاجران در سراسر جهان چنین تجربهای دارند. بهویژه کسانی که از شرق یا جنوب آسیا به جوامع غربی رفتهاند. طبق گزارشی ازPew Research Center در سال ۲۰۲۳، حدود ۶۸ درصد از مهاجران بزرگسال آسیایی در آمریکا گفتهاند که نامشان توسط دیگران اشتباه تلفظ شده است. اشتباهی که اگرچه اغلب غیرعمدی است؛ اما میتواند باعث ناراحتی و احساس بیگانگی شود.
از بمب خبری لوور تا استامینوفن آرامبخش
نام مهم دیگری که در این فهرست به چشم میخورد، موزه لوور (Louvre) است. چه از نزدیک این موزه را دیده باشید و چه تنها از پشت شیشه مونالیزا لبخندش را تماشا کرده باشید، نام لوور برای همه آشناست؛ اما پرسش اصلی این است که چرا نام پربازدیدترین موزه جهان بعد از این همه سال فعالیت دوباره بر سر زبانها افتاده و به این فهرست نیز راه یافته است؟ همه چیز به ماجرای سرقت از لوور بر میگردد که در اکتبر امسال رخ داد. چند سارق توانستند در مدت کمتر از ۸ دقیقه وارد لوور شوند و جواهرات سلطنتی ناپلئون و همسرش را بدزدند؛ جواهراتی که علاوه بر ارزش تاریخی و فرهنگیشان برای فرانسه، قیمتی حدود ۱۰۲ میلیون دلار دارد.
این اتفاق یکی از مهمترین بمبهای خبری سال بود که توجه تمامی رسانههای دنیا را به خود جلب کرد. رسانههای مختلفی مثل آسوشیتدپرس، آرتنیوز، سیانان، نیویورک تایمز و گاردین اخبار این سرقت را گزارش دادند. پرسش اصلی اما این بود که چگونه چند سارق توانستند در روز روشن، با استفاده از یک بالابر مبلمان که در وسط خیابان پارک شده بود، وارد موزه شوند و به راحتی جواهرات را با خود ببرند؟
چندی پیش نیز ABCNEWS گزارش داد که کارکنان موزه لوور قرار است به دلیل همین سرقت ۸۸ میلیون یورویی جواهرات سلطنتی، فرسودگی ساختمانها، کمبود نیرو و افزایش بهای بلیت برای غیراروپاییها اعتصاب کنند. با این اوصاف بعید است نام موزه لوور به این زودیها از یادها برود؛ اما تلفظ درست آن همچنان چالشبرانگیز است. به ویژه برای آمریکاییها که طبق گزارش Captioning Group در بیش از ۵۵ درصد گزارشهای خبری، این نام را اشتباه تلفظ کردهاند.
علاوه بر این، در کمال تعجب یکی دیگر از اسامی فهرست که آمریکاییها بیشترین اشتباه را در تلفظش داشتهاند، استامینوفن است؛ همان دارویی که وقتی به سر درد و تب مبتلا میشویم، به سراغش میرویم. چند وقت پیش هم ویدئویی از ترامپ وایرال شد که در آن استامینوفن را اشتباه تلفظ کرده بود.
چگونه یک عروسک عجیبالخلقه پدیده فرهنگی سال شد؟
در میان تمام نامها و واژههایی که سال ۲۰۲۵ را ساختند، «لبوبو» (Labubu) شاید عجیبترین پدیده فرهنگی سال بود. عروسکی با ظاهری ترسناک، چشمان نامتقارن، دندانهای بیرونزده و لبخندی نصفه که ناگهان در شبکههای اجتماعی همهگیر شد. کاربران در نقاط مختلف دنیا از آن ویدئو میساختند، آن را میخریدند و حتی از حرکاتش برای ساخت میمها و ویدئوهای تیکتاک استفاده کردند. لبوبو از دل طنز اینترنتی بیرون آمد؛ اما ناگهان تبدیل شد به یک برند فرهنگی جهانی و حتی ابزاری برای دیپلماسی فرهنگی چین و همچنین تصویری از جهانی که زشتی را هم، اگر به اندازه کافی قابل اشتراکگذاری و ویو باشد، دوستداشتنی میکند.
لبوبو به سرعت به ایران هم رسید. حتی بر اساس گزارش «فرهیختگان» گردش مالی این عروسک در ایران به بالای ۷۰۰ میلیارد رسیده بود. به هر جهت پدیدههایی مثل لبوبو نشان میدهند که فرهنگ در عصر اینستاگرام و یوتیوب چقدر سریع حرکت میکند.
در این دنیای دیجیتال دیگر فرقی نمیکند که تلفظ یک نام چقدر سخت باشد یا ظاهرش عجیب و زشت؛ هر چیزی که وایرال شود و جنجال برانگیز باشد و ویو را با خود همراه کند، در عرض چند روز در زبان همه ما جا خوش میکند. البته شخصاً هنوز میتوانم تولستوی، استانیسلاوسکی و داستایفسکی را با جان و دل تلفظ کنم هرچند سخت! ولی اعتراف میکنم که هنوز نمیتوانم «لبوبو» را با همان شور و حرارت هضم کنم!
نظر شما